यावर्षी मिळणार दुप्पट तेंदूपत्ता बोनस

२४ युनिटची विक्री : ७ कोटी १२ लाख रुपयांची वन विभागाला मिळणार रॉयल्टी

गडचिरोली : तेंदूपत्ता विक्रीतून प्राप्त होणारी संपूर्ण रॉयल्टीची रक्कम मजुरांना बोनसच्या स्वरूपात वनविभागामार्फत वितरित केली जाते. २४ तेंदूपत्ता युनिटचा लिलाव नुकताच पार पडला आहे. त्यामध्ये मागील वर्षीच्या तुलनेत दुप्पट रॉयल्टी मिळणार आहे. त्यामुळे तेंदूपत्त्याचे संकलन करणाऱ्या मजुरांनाही यावर्षी दुप्पट रक्कम मिळेल.

पूर्वी जिल्हाभरातील तेंदूपत्ता वनविभागामार्फत संकलित केला जात होता. मात्र पेसा कायद्याची अंमलबजावणी सुरू झाल्यानंतर तेंदूपत्ता संकलनाचे अधिकार ग्रामसभांना देण्यात आले आहेत. जे जंगल पेसा अंतर्गत येत नाही. केवळ वैथालाच तेंदूपत्ता संकलनाचे अधिकार वनविभागाला आहेत.

गडचिरोली जिल्ह्यात वनविभागाचे आता २५ युनिट आहेत. त्यापैकी २१ युनिटचा लिलाव १४ फेब्रुवारी रोजी झाला, तर तीन युनिटचा लिलाव २१ फेब्रुवारीला झाला. या सर्व युनिटच्या विक्रीतून वनविभागाकडे सुमारे ७ कोटी १२ लाख रुपयांची रॉयल्टी जमा होणार आहे. मागील वर्षी या २४ युनिटच्या विक्रीतून केवळ ४ कोटी रुपयांची रॉयल्टी मिळाली होता. यावर्षी रॉयल्टी दुप्पट झाल्याने बोनसही दुप्पट मिळणार आहे. पेसा अंतर्गतही तेंदूपत्त्याचे संकलन केले जाते. मात्र, ग्रामसभांची अनेक कंत्राटदारांनी फसवणूक केली आहे. त्यामुळे मजूर आता वन विभागाच्या मार्फत तेंदूपत्ता संकलनाकडे वळत आहेत.

३६ हजार ९०० बॅगचे उद्दिष्ट

विक्री झालेल्या २४ युनिटमधून ३६ हजार ९०० स्टैंडर्ड बैंग तेंदूपत्ता संकलनाचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे. हा वनविभागाचा अंदाज असतो. त्यामध्ये थोड्याफार प्रमाणात कमीअधिक संकलन होऊ शकते.

मजुरी ३ हजार ९०० रुपये

प्रती स्टैंडर्ड बॅग (एक हजार तेंदूपत्त्यासाठी) किमान ३ हजार ९०० रुपये मजुरी देणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. कंत्राटदार यापेक्षा अधिक मजुरी देऊ शकते. मात्र त्यापेक्षा कमी मजुरी देऊ शकत नाही, अन्यथा संबधित कंत्राटदारावर कारवाई केली जाते.

जानेवारीत होणार बोनसचे वितरण

रॉयल्टीची रक्कम कंत्राटदार सप्टेंबर, ऑक्टोबर व नोव्हेंबर या तीन महिन्यात तीन हप्त्यांमध्ये जमा करतात. त्यानंतर लगेच वनविभाग बोनसची रक्कम वितरण करण्यास सुरुवात करते. जवळपास डिसेंबर महिन्यापासून बोनसचे वितरण होईल.

वाघाच्या भीतीने एक युनिट विक्री लांबली

वडसा युनिटमध्ये वाघ व हत्तींची दहशत आहे. परिणामी या युनिटची  मागील वर्षी विकी  झाली नव्हती. यावर्षीही अजूनपर्यंत विक्री झाली नाही. आता २८ फेब्रुवारी रोजी लिलाव ठेवला आहे.

या दिवशी तरी हा युनिट विकला जाणार की नाही, २ याकडे वनविभागाचे लक्ष लागले आहे. वाघाच्यादहशतीमुळे या जंगलातून तेंदूपत्ता संकलन करण्यास मजूर तयार होत नाही. त्यामुळे कंत्राटदार सदर युनिट खरेदी करीत नाही.